පෙර නොවූ විරූ තත්වයන් සහ අභියෝගවලින් පිරුණු වසරක් වූ 2022 වසරේදී හැටන් නැෂනල් බැංකුව (HNB) ශක්තිමත් හා තිරසාර මූල්‍ය කාර්ය සාධනයක් පෙන්නුම් කරමින් රුපියල් බිලියන 15.7ක බදු පසු ලාභයක් වාර්තා කිරීමට සමත්ව ඇත.
මෙම මූල්‍ය ප‍්‍රතිඵල පිළිබඳව අදහස් දක්වමින් HNB සභාපතිනී අරුණි ගුණතිලක මහත්මිය පැවසුවේ, ”මෙම මූල්‍ය ප‍්‍රතිඵල ලබා ගැනීමට සමාලෝචනයට ලක් වූ වසර ආර්ථික, සමාජීය හා දේශපාලනික වශයෙන් අස්ථාවරත්වයට පත් වූ වසරක් පමණක් නොව දැඩි අභියෝගාත්මක වසරක් ද වූ බව සැවොම දන්නා කරුණක්. එමඟින් විශේෂයෙන්ම මෙරට ජනතාවට, වැඩි දායකත්වය දක්වන අංශවලට සහ බැංකු ක්ෂේත‍්‍රයට දැඩි බලපෑමක් ඇති වුනා. ඒ අවස්ථාවේදී පැවති අර්බුදකාරී තත්වය ක‍්‍රම ක‍්‍රමයෙන් වර්ධනය වෙද්දී ගනුදෙනුකරුවන්ට සහාය දෙමින් සහ පාර්ශවකරුවන් සමඟ සමීපව කටයුතු කරන අතරතුර ස්ථාවරත්වය පවත්වා ගැනීම සඳහා බැංකුවේ ප‍්‍රමුඛතාවන් නිවැරදිව පෙළ ගස්වමින් HNB දැඩි අවධානයකින් කටයුතු කරනු ලැබුවා. අප ලබා ගත් මෙම කාර්ය සාධනය මගින් මෙය පැහැදිලිව තහවුරු වනවා.’’ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ ශක්තිමත් නායකත්වය වෙනුවෙන් ඇය සිය ස්තුතිය පුද කළ අතර පෞද්ගලික අභියෝග සහ දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ වුවද ශක්තිමත් කාර්ය සාධනයක් ලබා ගැනීම සඳහා HNB කණ්ඩායමේ කැපවීම සහ දායකත්වය ද මෙහිදී ඇය අගය කළාය. තවද දැඩි අභියෝගාත්මක වසරක් තුළ සියලූම ගනුදෙනුකාරභාවතුන් සහ පාර්ශවකරුවන් බැංකුවට ලබා දුන් සහයෝගය සහ විශ්වාසය වෙනුවෙන් HNB අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය සිය කෘතඥතාව පළ කර අතර 2023 දී ද ඔවුන්ගේ අඛණ්ඩ සහයෝගය අපේක්ෂා කරයි.
‘‘සෑම අර්බුදකාරී අවස්ථාවක්ම සුබවාදී වෙනසක් සඳහා අවස්ථාවක් වන අතර ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික අර්බුදය ද ඒ සඳහා කදිම අවස්ථාවක් බව මා මෙහිදී පැවසීමට කැමතියි. වත්මන් අර්බුදකාරී තත්වයෙන් ඔබ්බට ගොස් අභිවෘද්ධිය කරා යාමට රට දරන උත්සාහයේදී මෙරට බැංකු පද්ධතිය තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ලබන අතර එම ගමනේදී HNB මූලිකත්වය ගෙන කටයුතු කරනවා.’’ යනුවෙන් ඇය වැඩිදුරටත් පැවසුවාය.
බැංකුවේ පොළී ආදායම පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව 110.0% කින් වර්ධනය වී රුපියල් බිලියන 207.0ක් වී ඇති අතර එයට මූලික වශයෙන් හේතු වූයේ සීඝ‍්‍රයෙන් ඉහළ යන ආර්ථික පීඩනය අවම කිරීම සඳහා ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් අනුගමනය කරන ලද දැඩි මූල්‍ය ප‍්‍රතිපත්තියට අනුකූලව බර තබන ලද මහ බැංකුවේ ප‍්‍රතිපත්ති ණය පොලී අනුපාතිකය (AWPLR) ප‍්‍රතිශතාංක 14කට වඩා වැඩියෙන් ඉහළ යාමයි. ඉහළ පොළී අනුපාත හේතුවෙන් බැංකු ක්ෂේත‍්‍රය පුරා ජංගම ගිණුම් සහ ඉතිරි කිරීමේ තැන්පතුවල (CASA) සිට කාලීන තැන්පතු වෙත මාරු වීම නිසා පොළී වියදම් ද එයට සමාන අනුපාතයකින් වර්ධනය විය. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස ශුද්ධ පොළී ආදායම පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව 107.6%කින් වර්ධනය වී රුපියල් බිලියන 102.9ක් දක්වා පුළුල් වී ඇත.
ඉහළ ක්‍රෙඩිට් කාඞ්පත් ගනුදෙනු සහ වෙළෙඳ කටයුතුවලින් ලැබූ ආදායම හේතුවෙන් බැංකුවේ ශුද්ධ ගාස්තු සහ කොමිස් ආදායම පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව 57.7% කින් වර්ධනය වී රුපියල් බිලියන 15.2 ක් බවට පත් වී ඇත. එම වසර තුළ රුපියල 80% කින් පමණ රුපියල අවප‍්‍රමාණය වීම නිසා විනිමය ආදායම ද සැලකිය යුතු ලෙස වර්ධනය විය. කෙසේවෙතත් බැංකුව ඩොලර්වලින් ලබා ගත් රුපියල් බිලියන 12.3 ක විදේශ විනිමය ණය සහ ආයෝජනවලට අදාල හානිපූරණ ප‍්‍රතිපාදන සඳහා සෑම වසරකදීම යම් නිශ්චිත මුදලක් වෙන් කෙරෙන අතර පසුගිය කාලසීමාව තුළ නිතර නිතර ඇති වූ විනිමය විචල්‍ය හේතුවෙන්, බැංකුව විදේශ වාණිජ කටයුතුවලින් අත්කර ගත් ලාභය මුළුමනින්ම එම අලාභය පියවා ගැනීම සඳහා යොදවන ලදී. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස පොලී නොවන ආදායම 117%කින් වැඩි වී රුපියල් බිලියන 16.2 සිට රුපියල් බිලියන 35ක් දක්වා වර්ධනය වී තිබේ.
මෙම මූල්‍ය කාර්යසාධනය පිළිබඳව අදහස් දක්වමින්, HNB කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂ/ ප‍්‍රධාන විධායක නිලධාරී ජොනතන් අලස් පැවසුවේ, ‘‘2019 පාස්කු ඉරිදා ප‍්‍රහාරය සහ කොවිඞ් වසංගතයෙන් බලපෑමට ලක් වූ වසර දෙකෙන් පසුව 2022 වසර ඉතා අභියෝගාත්මක සිදුවීම් රැසක් සිදු වූ වසරක් ලෙස හැඳින්විය හැකියි. විදේශ ණය ආපසු ගෙවීම් අත්හිටුවීම, ස්වෛරීත්වය පහත වැටීම්, සැලකිය යුතු ලෙස රුපියල අවප‍්‍රමාණය වීම, සීඝ‍්‍රයෙන් ඉහළ යන උද්ධමනය අවම කිරීම සඳහා ප‍්‍රතිපත්තිමය පොලී අනුපාත ඉහළ දැමීමෙන් පසු පොලී අනුපාත 30% දක්වා ඉහළ නැංවීම, විදුලිය විසන්ධි කිරීම සහ ඉන්ධන හිඟය ආදිය සමාජය තුළ ඇති වූ නොසන්සුන්තාවන්ට සහ දේශපාලන අස්ථාවරත්වයට හේතු වුනා. නමුත් එම තත්වය ස්ථාවර වී ඇතත්, එය බැංකු ක්ෂේත‍්‍රයේ වත්කම්වල ගුණාත්මකභාවය, ද්‍රවශීලත්වය සහ ප‍්‍රාග්ධන මට්ටම් කෙරෙහි සැලකිය යුතු පීඩනයක් ඇති කරනු ලැබුවා.’’ යනුවෙනි.